Triển khai dự án Nâng cao năng lực thực hiện ứng phó BĐKH tại Lai Châu

Trong 2 ngày 4 và 5/5, tại Lai Châu, Cục Khí tượng Thuỷ văn và Biến đổi khí hậu (KTTV & BĐKH) đã phối hợp với Sở TN&MT tỉnh Lai Châu tổ chức khóa đào tạo về BĐKH cho cán bộ kỹ thuật các sở, ngành, UBND các huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Đây là chương trình nằm trong dự án “Tăng cường năng lực thực hiện Chiến lược Quốc gia về BĐKH (CBICS)” do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tài trợ.

Tham dự khóa đào tạo có ông Nguyễn Văn Tuệ - Cục trưởng Cục KTTV & BĐKH, Phó trưởng Ban chỉ đạo dự án; ông Nguyễn Văn Tấn - Phó Cục trưởng Cục KTTV & BĐKH kiêm Giám đốc quốc gia của dự án CBICS và ông Nguyễn Văn Sáu - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lai Châu.

Các chuyên gia, giảng viên của khóa tập huấn là ông Nguyễn Công Thành - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, GS.TS Trần Thục, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn Ủy ban quốc gia về BĐKH, PGS.TS Nguyễn Văn Thắng - Viện trưởng Viện khoa học KTTV&BĐKH cùng các giáo sư, tiến sỹ đầu ngành về BĐKH.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Văn Tuệ - Cục trưởng Cục KTTV&BĐKH cho biết: Với sự hỗ trợ của UNDP, dự án Tăng cường năng lực thực hiện chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu (CBICS) đã bắt đầu đi vào hoạt động được gần 1 năm.

Dự án được thực hiện với 3 mục tiêu chính: Nâng cao năng lực thể chế về ứng phó với BĐKH của Ủy ban quốc gia về BĐKH và các đầu mối về BĐKH của các Bộ, ngành và các địa phương liên quan; Tăng cường năng lực khoa học kỹ thuật trong xây dựng và thực hiện các hoạt động thích ứng, giảm nhẹ phát thải khí nhà kín” và“Nâng cao nhận thức, năng lực thực hiện các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu của các cơ quan trung ương, địa phương và cộng đồn”.

Lai Châu là vùng thường xảy ra lũ quét

Tham dự khóa học, các học viên được tập huấn các kiến thức về biến đổi khí hậu như: BĐKH toàn cầu và ở Việt Nam; Kịch bản BĐKH của Việt Nam; Tác động của BĐKH đến các lĩnh vực và các giái pháp ứng phó; Thích ứng và giảm nhẹ BĐKH; Tích hợp vấn đề BĐKH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, được trang bị các kiến thức về BĐKH như: Phân biệt được các khái niệm về BĐKH, biểu hiện của BĐKH, các động của BĐKH, các kịch bản phát thải khí nhà kính, dự tính BĐKH toàn cầu, khu vực và kịch bản BĐKH cho Việt Nam và kịch bản BĐKH đối với tỉnh Lai Châu… Ngoài ra, học viên còn được tham gia các bài tập về biểu hiện của BĐKH ở địa phương; đánh giá tác động và xây dựng các giải pháp ứng phó với BĐKH; mô phỏng ứng phó với BĐKH, tích hợp vấn đề BĐKH vào kế hoạch phát triển KH-XH của tỉnh.

Theo Cục trưởng Nguyễn Văn Tuệ, qua khóa đào tạo này, Cục KTTV&BĐKH mong muốn các học viên được tăng cường thêm kiến thức về BĐKH, góp phần nâng cao hiệu quả công việc liên quan tới công tác ứng phó với biến đổi khí hậu đặc biệt là việc nâng cao kỹ năng tích hợp, lồng ghép vấn đề BĐKH vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Điểm mới của khóa đào tào này là có sự tương tác, trao đổi qua lại giữa giảng viên và học viên, nâng cao chất lượng học và triển khai triển khai công việc trên thực tế.

Ông Nguyễn Văn Đương, cán bộ UBND huyện Phong Thổ cho biết, thông qua tập huấn, cán bộ làm công tác này ở Lai Châu đã hiểu sâu hơn về hiện tượng thời tiết, những tác động của BĐKH lên đất đai, nương rẫy, sông suối… Từ đó, sẽ vận động được đồng bào thay đổi trong cách nghĩ, cách làm nhằm hạn chế tác động của thiên tai và ứng phó với BĐKH.

Điều này vô cùng có ý nghĩa, bởi lẽ, theo Phó Giám đốc Sở TN&MT Lai Châu, ông Nguyễn Văn Sáu, nhận thức về tác động của BĐKH, phòng chống lũ lụt và giảm nhẹ thiên tai trong cộng đồng còn rất hạn chế. Trong khi đó, cán bộ làm công tác quản lý BĐKH còn thiếu về số lượng và hạn chế về trình độ, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ (chủ yếu kiêm nhiệm). Khả năng lồng ghép các vấn đề về BĐKH vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, phát triển ngành còn hạn chế.

“Những khóa đào tạo như thế này là dịp rất quan trọng để đội ngũ cán bộ lãnh đạo sở ngành, địa phương hiểu hơn, nắm rõ hơn các kiến thức về BĐKH. Ngoài ra, Lai Châu kiến nghị với UNDP và Bộ TN&MT quan tâm, đào tạo đến cán bộ cơ sở (cấp xã) vì chính họ mới là những người cầm tay chỉ việc cho đồng bào trong ứng phó với BĐKH” - ông Nguyễn Văn Sáu kiến nghị.

Ông Phạm Văn Tấn, Phó Cục trưởng Cục KTTV&BĐKH, Giám đốc quốc gia dự án CBICS cho rằng, việc giúp cán bộ từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở hiểu BĐKH và biện pháp ứng phó, lồng ghép BĐKH vào các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của địa phương trong tương lai là mục tiêu quan trọng của dự án.

Về kiến nghị của Lai Châu liên quan đến việc mở rộng đào tạo đến cán bộ cấp xã, ông Phạm Văn Tấn khẳng định: Cục KTTV&BĐKH và Ban Giám đốc dự án sẽ báo cáo lãnh đạo Bộ TN&MT cũng như UNDP tại Việt Nam để tìm ra phương hướng thích hợp, thuận lợi nhất để dự án thực sự mang lại hiệu quả cao tại Lai Châu.

Việt Hùng

Nguồn : monre

Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam

Giới thiệu tài liệu: Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam 

Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường

Bộ Tài nguyên và Môi trường

Biến đổi khí hậu đang diễn ra ở quy mô toàn cầu, khu vực và ở Việt Nam do các hoạt động của con người làm phát thải quá mức khí nhà kính vào bầu khí quyển. Biến đổi khí hậu sẽ tác động nghiêm trọng đến sản xuất, đời sống và môi trường trên phạm vi toàn thế giới. Vấn đề biến đổi khí hậu đã, đang và sẽ làm thay đổi toàn diện, sâu sắc quá trình phát triển và an ninh toàn cầu như lương thực, nước, năng lượng, các vấn đề về an toàn xã hội, văn hóa, ngoại giao và thương mại.

Là một trong những nước chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, Việt Nam coi ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề có ý nghĩa sống còn. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng là cần thiết làm sơ sở để đánh giá mức độ và tác động của biến đổi khí hậu đến các lĩnh vực, các ngành và các địa phương, từ đó đề ra các giải pháp ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Kịch bản biến đổi khí hậu là giả định có cơ sở khoa học và tính tin cậy về sự tiến triển trong tương lai của các mối quan hệ giữa kinh tế - xã hội, tổng thu nhập quốc dân, phát thải khí nhà kính, biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng, thể hiện mối ràng buộc giữa phát triển và hành động toàn cầu trong tương lai.

Trong năm 2009, trên cơ sở tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng và công bố kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam. Mức độ chi tiết của các kịch bản mới chỉ giới hạn cho 7 vùng khí hậu và dải ven biển Việt Nam. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc cập nhật và chi tiết hóa các kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường giao Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan nghiên cứu và các đơn vị quản lý nhà nước, xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng chi tiết cho Việt Nam. Trong tính toán đã khai thác tối đa các nguồn số liệu, dữ liệu, các điều kiện khí hậu cụ thể của Việt Nam cập nhật đến năm 2010 và sản phẩm của các mô hình khí hậu, công cụ thống kê được lựa chọn, xây dựng chuyên biệt cho Việt Nam. Các kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam có mức độ chi tiết đến đơn vị hành chính cấp tỉnh và các khu vực ven biển, đặc biệt là đã bổ sung một số yếu tố cực trị khí hậu, phục vụ cho công tác tính toán thiết kế và quy hoạch.

Bộ Tài nguyên và Môi trường trân trọng giới thiệu Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam để làm cơ sở định hướng cho các Bộ, ngành, địa phương đánh giá tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu, xây dựng và triển khai kế hoạch ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

download 

Kiểm soát lụt lội ở Hà Lan

Hà Lan là quốc gia cũng phải kinh qua nhiều trận lũ lớn. Lũ lụt thiệt hại lớn xảy ra trong năm 1953 làm 1.853 người tử vong và thiệt hại vật chất ước tính khoảng 0,7 tỷ EUR. Trong năm 1993 và 1995, các khu vực xung quanh các con sông Rhine và Meuse đã gần như bị ngập lụt. Trước tình hình đó và cũng để đáp lại lời kêu gọi đối phó với biến đổi khí hậu (BĐKH), Hà Lan đã thiết lập những chính sách phòng chống lũ lụt của thế kỷ XXI để bảo vệ người dân của mình và đối trả thách thức về biến đổi khí hậu toàn cầu. 

BĐKH thường được chia thành hai lĩnh vực: Trước hết là giảm thiểu và tiếp đến là thích ứng. Quy luật đầu tiên đối phó với BĐKH là giảm lượng khí thải carbon. Thích ứng với BĐKH là các biện pháp đối phó với những tác động của BĐKH và đây là vấn đề quan tâm của các nhà chức trách Hà Lan. Hà Lan có truyền thống lâu đời về bảo vệ diện tích đất, biển và sông, Ủy ban quản lý nước là cơ quan quản lâu đời nhất quốc gia. Trong bối cảnh thích ứng, BĐKH liên quan đến hai loại chi phí dự kiến sẽ làm giảm phúc lợi xã hội. Một trong những yếu tố quyết định trong danh mục chi phí này ở Hà Lan là xác suất tăng lũ lụt, đặc biệt là ở các khu vực đô thị có cốt nền thấp. Chính sách giảm thiểu chi phí liên quan: Chi phí liên quan ngăn ngừa lũ lụt và chi phí cho hậu quả từ lũ lụt.

Trong năm 2008, Chính phủ Hà Lan xác định lựa chọn chính sách của thế kỷ XXI để ứng phó với BĐKH với việc tăng tiêu chí trong xây dựng hệ thống đê điều gấp mười lần so với trước đây, với việc dự kiến mực nước biển dâng tới 1,3m vào năm 2100. Điều đó có nghĩa Chính phủ đã đặt tầm nhìn rất xa trong chiến lược ứng phó với lũ lụt. Hội đồng Chính phủ và Ban điều phố nguồn nước trung tâm đã có sự thỏa thuận về củng cố hệ thống đê sao cho an toàn vào năm 2015. Chính phủ đã vạch ra nhiều kịch bản và tính xác suất lũ và dự kiến hậu quả thiệt hại do lũ lụt có khả năng xảy ra dựa trên tiêu chuẩn phân tích toàn diện được sử dụng ở Hà Lan.

Nguy cơ xảy ra lũ lụt phụ thuộc rất nhiều vào quy hoạch không gian theo nhiều cách khác nhau. Trước hết, xét về khả năng chứa nước của các con sông là yếu tố quan trọng của xác suất lũ lụt. Các cuộc lũ lụt xảy ra vào năm 1993 và 1995 đã chứng minh điều đó. Bởi vậy, quy hoạch cần tính đến bảo tồn các con sông và các khu vực thẩm thấu tương tự trong đô thị. Tại khu vực nông thôn, điều này hầu như không gây ra vấn đề lớn về không gian. Quy hoạch không gian cần phải gắn kết với vấn đề BĐKH trong tương lai và xác định các cơ quan địa phương là các bên liên quan chính trong quy hoạch đô thị. Quy hoạch đô thị cần xác định về khối lượng đê điều cần phải bảo vệ. Quy hoạch sử dụng đất cần hết sức thận trọng trong việc đánh giá các kịch bản lũ lụt và dự kiến thiệt hại trong các tình huống thiên tai có liên quan. Trong các nghiên cứu kịch bản kinh tế và không gian Hà Lan cần phải ứng dụng phương pháp lập bản đồ dựa trên hệ thống thông tin địa lý (GIS) cho năm 2040 để xây dựng kịch bản tương đối khả thi của quốc gia.

Tóm lại, phòng ngừa lũ lụt được coi là nhiệm vụ và lợi ích chung của toàn xã hội. Công tác ngăn ngừa lũ lụt hoàn toàn thuộc về trách nhiệm bởi chính quyền Trung ương và Hội đồng nước ở Hà Lan. Lũ lụt có thể coi là vấn đề phụ thuộc nhiều vào quy hoạch không gian và chính sách của Chính phủ. Chính phủ Hà lan đã phải phân bổ lại khu vực hoạt động kinh tế cho các khu vực dễ bị tổn thương của lũ lụt, đồng thời tập trung quy hoạch phân bố không gian theo trung hạn và dài hạn của khu vực trực tiếp ảnh hưởng. Hy vọng với những chiến lược này, Hà Lan sẽ không còn phải đối mặt với tình trạng lũ lụt nghiêm trọng đã từng xảy ra trong lịch sử.

Người dân tham gia ngăn lũ tại một khu đô thị ở Hà Lan.

ashui.com- Khánh Phương